برای شروع نویسندگی از طرح ساده استفاده كنید

محسن حكیم معانی نویسنده و مدرس نویسندگی درباره طرح داستان در برنامه «كافه رادیو» رادیو جوان بیان كرد: طرح داستان عبارت است از رابطه علی و معلولی داستان؛ یعنی هر اتفاقی در داستان مسبب و علت اتفاق بعدی آن است و در عین حال خودش معلول اتفاقی است كه قبل از آن رخ داده است. و به همین شكل زنجیره وار این رابطه علت و معلولی در داستان ادامه پیدا می‌كند.

حكیم معانی مدرس نویسندگی درباره تفاوت طرح و خلاصه داستان اشاره كرد: طرح داستان با خلاصه داستان یك تفاوت اساسی دارد؛ در خلاصه داستان ممكن است بگویم پدر فوت كرد و بعد از مدتی مادر نیز فوت كرد. اما در طرح داستان من می گویم كه پدر فوت كرد و بعد از مدتی مادر نتوانست دوری مادر را تحمل كند و او هم از دنیا رفت. در نمونه اول من دلیلی برای فوت مادر بعد از فوت پدر، قید نكردم.

این نویسنده در برنامه «كافه رادیو» رادیو جوان در ادامه افزود: در نمونه اول خلاصه داستان و در نمونه دوم طرح داستان را بیان كردیم. بنابراین طرح داستان همیشه با دلایل سركار دارند و همیشه بحث این است كه این اتفاقی كه افتاد چه دلایل دیگری داشت و چه اتفاقات دیگری در قبل رخ داده كه به این اتفاق ختم شده و در مرحله و قدم بعدی این اتفاقی كه افتاده است خودش مسبب و علت چه اتفاقات بعدی خواهد بود.

محسن حكیم معانی با اشاره به سخن نویسنده مشهور فرانسوی عنوان كرد: هر چیزی در این جهان می تواند كه منشأ داستان باشد. به قول « آلن رب گری یه» نویسنده مشهور فرانسوی كه می گوید؛ یك لیوان پلاستیكی روی میز می تواند، شروع یك داستان باشد. اما حواسمان باشد كه از این لیوان پلاستیكی روی میز، قرار است چه طرحی بسازیم، یعنی در طرح، وقایع و اتفاقات متعدد داشته باشیم و این وقایع قرارست كه چه ارتباط علی و معلولی داشته باشد.

حكیم معانی مدرس نویسندگی و نویسنده خاطرنشان كرد: وقتی طرح خوب و جذاب داشته باشیم قاعدتا داستان خوبی خواهیم داشت. در مورد طرح چندتا نكته وجود دارد كه باید آن ها را رعایت كنیم؛ طرح در قدم اول باید كامل و روشن باشد، رشته حوادث منظم باشد و گسسته نباشد، یعنی اینكه شما به یك جایی نرسید كه دیگر نتوانید طرح را ادامه بدهید و بعد سراغ واقعه جدید بروید. داستان باید پیچ های منطقی داشته باشد تا به اوج قابل قبولی برسد.

وی در پایان یادآور شد: در ابتدای كار بهتر است كه طرحمان ساده باشد و پیچیده نباشد؛ لذا طرح های پیچیده نیاز به بسط و گسترش پیچیده ای نیز دارند و در حوزه مقدورات نویسنده تازه كار نیست. طرح باید بكر باشد، یعنی تا آن جایی كه امكان دارد، تقلیدی نباشد. سعی كنیم كه داستان جدید برای ارائه داشته باشیم. طرح باید كامل، روشن، صریح باشد. بهتر است طرح داستان پیچ و خم هایی داشته باشد كه بعدا بتواند به اوج برسد.