راه‌های جلوگیری از قفل و خالی‌كردن زانو

دكتر امیر مهرور (متخصص جراحی استخوان و مفاصل و ارتوپدی) در برنامه ساختمان پزشكان رادیو جوان ضمن اشاره به قفل‌كردن و خالی‌كردن زانو در افراد مختلف بیان كرد: ما دو مشكل شایع در میان افراد مختلف جامعه داریم؛ نخست خالی‌كردن زانو و دوم؛ قفل‌كردن زانو.

وی ادامه داد: طراحی مفصل زانو طوری است كه خم و راست شود و كمی هم بچرخد. اما اگر نتوانید زانوی خود را خم و راست كنید یا بچرخانید، حالتی پیش‌آمده كه به‌اصطلاح قفل‌شدن زانو نامیده می‌شود. قفل‌شدن زانو زمانی است كه پا در یك وضعیت متوقف می‌شود و خم‌شدن یا صاف‌كردن زانو غیرممكن است. قفل‌كردن زانو ممكن است فقط چند ثانیه باشد، یا شاید هم بیشتر طول بكشد. همه چیز بستگی به این دارد كه چه چیزی باعث قفل‌كردن زانو شده است. ضعف زانو یا خالی‌كردن زانو عارضه‌ای است كه به دلیل وجود آن زانو، احساس لقی یا ناپایداری در مفصل زانو به وجود می‌آید و زانو ناگهان خم می‌شود. این عارضه می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود كه از شایع‌ترین این دلایل می‌توان به آسیب‌دیدگی رباط زانو، آرتریت، آرتروز و ناپایداری یا لقی كشكك زانو اشاره كرد.

این متخصص جراحی استخوان و مفاصل و ارتوپدی همچنین گفت: ازآنجایی‌كه منیسك با افزایش سن نازك‌تر و ضعیف‌تر می‌شود، افراد مسن‌تر ممكن است حتی با فعالیت روزمره هم دچار پارگی مینیسك شوند. درمان پارگی منیسك بسته به نوع آسیب، می‌تواند خودبه‌خود با استراحت، گذاشتن یخ، مصرف داروهای ضدالتهاب و مسكن بهبود یابد. در موارد دیگر، ممكن است به جراحی آرتروسكوپی و سپس توان‌بخشی نیاز داشته باشید.

دكتر امیر مهرور با اشاره به ارتباط مستقیم میان ضعف عضله چهار سر ران و خالی‌كردن زانو بیان كرد: یكی از شایع‌ترین علل ناپایداری و خالی‌كردن زانو ضعف عضله چهار سر ران است. انقباض عضله چهار سر ران باعث صاف‌شدن زانو و پایداری مفصل حین راه‌رفتن می‌شود. ضعف این عضله باعث احساس خالی‌كردن زانو حین راه‌رفتن و بخصوص در حین پایین آمدن از پله‌ها می‌شود. ورزش منظم و كاهش وزن باعث بهبود علائم می‌شود. در مفصل زانو دو منیسك داخلی و خارجی وجود دارد. منیسك در واقع ضربه‌گیر مفصل زانو است. پارگی منیسك اغلب به دنبال پیچ‌خوردگی زانو اتفاق می‌افتد و از شایع‌ترین آسیب‌های ورزشی زانو است. درد و تورم خفیف، احساس خالی‌كردن و گاه قفل‌كردن زانو از شایع‌ترین علامت‌های پارگی منیسك است.

وی در ادامه سخنان خود افزود: مهم‌ترین تمرین برای تقویت عضلات چهار سر ران ورزش‌های نشسته است. عدم فعالیت بدنی منظم و ورزش می‌تواند منجر به ضعف عضلانی در كل بدن شود. اگر اصلاً ورزش نمی‌كنید یا ساعت‌های طولانی را نشسته‌اید، كم‌كم عضلات شما ضعیف و حتی ممكن است تحلیل روند. پشت یك صندلی بایستید و از پشتی آن برای حفظ تعادل استفاده كنید. پای چپ خود را بالا بیاورید، تاحدی‌كه پشت زانویتان یك زاویه حدوداً نود درجه ایجاد كند، ده ثانیه در همین وضعیت باقی بمانید، و سپس به وضعیت اولیه برگردید. پایتان را عوض كنید و این كار را برای هر پا ده بار انجام دهید.

این متخصص جراحی استخوان و مفاصل و ارتوپدی همچنین ادامه داد: یكی دیگر از تمرینات مؤثر در تقویت عضلات چهار سر ران این‌گونه است كه روی زمین بنشینید و پای چپتان را دراز كنید و مطابق تصویر پای راستتان را جمع كنید. دو دستتان را در حالت كشیده نگه‌دارید و خود را به‌طرف پنجه پای چپتان بكشید. سعی كنید ده ثانیه در حالت كشیده باقی بمانید، سپس به وضعیت اولیه برگردید. این حركت را ده بار تكرار كنید، سپس پاهایتان را عوض كنید.

دكتر امیر مهرور در پایان سخنان خود گفت: بهترین روش برای جلوگیری از مشكلات مربوط به‌زانو؛ تحرك و ورزش‌های اصولی برای تقویت این ناحیه است تا در حد ممكن جلوی مشكلاتی ازاین‌قبیل گرفته شود.