دیلمیان اقوامی شجاع و مستقل بودند و اوصاف خوبی از آن ها شده است وزیر ركن الدوله كه به دیلمیان نزدیك بوده مطالب زیادی را در مورد آنها نوشته است
شاخه اول دیالمه را دیالمه آل زیار راه اندازی كرد . علویان كه از دست عباسان به سطوح آمده بودند به دیلمیان پناه آوردند و مردم گیلان آن زمان در كنار علویان مسلمان شدند و آن هم مسلمان شیعه
در دوران آل بویه تشكیل وزارت خانه صورت گرفت البته در دوران ساسانیان هم وزارت خانه داشته ایم اما از بین می رود و دولت آل بویه چندین وزارت خانه تاسیس می كند
اولین دولت ایرانی كه در بغداد مراسم عزاداری بر پا كرده و آداب اسلامی را انجام داده دولت اسلامی شیعه دیالمه بوده است
دیلمیان زیر فرمان سلاطین نمی رفتند و جایگاه آنان در كوهستان ها بود به همین دلیل جنگیدن با دیلمیان كاری سخت بود
ناحیه دیلم منطقه ای كوهستانی در مدخل گیلان است .جنوب گیلان را سرزمین دیلمان می نامیده اند ابن اصیل در كتاب در 10 جلد ی خود كه چندین بارهم ترجمه شده در مورد تاریخ دیلمیان نوشته است